Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή και πως επιτυγχάνεται η πλήρης ύφεση των συμπτωμάτων της
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι μία χρόνια κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από συχνές περιόδους έξαρσης της αγχώδους συμπτωματολογίας και μεσοδιαστήματα σχετικής ύφεσης, κατά τα οποία οι εκδηλώσεις του άγχους είναι σχετικά περιορισμένες σε αριθμό και ένταση. Ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή είναι η υποδιάγνωσή της. Υπολογίζεται ότι μόνο περίπου το 1/3 των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή τελικά αναζητούν θεραπεία, ενώ συνήθως στους λόγους προσέλευσης δεν αναφέρεται το άγχος, αλλά προβάλλονται τα σωματικά συμπτώματα. Ακόμη και για ασθενείς που τελικά ζητούν ιατρική βοήθεια, ο μέσος χρόνος από την εμφάνιση της νόσου μέχρι την αναζήτηση θεραπείας φαίνεται ότι φθάνει τα 15 χρόνια. Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς υπολογίζεται ότι περίπου το 25% των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή καταφεύγουν σε «αυτοθεραπείες», συνήθως χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών ή άλλων φαρμάκων που λαμβάνουν μετά από υπόδειξη συγγενών ή φίλων.
Ποια είναι η συχνότητα της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής;
H Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή αφορά τουλάχιστον το 5% του γενικού πληθυσμού. Οι γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα εμφάνισής της σε σχέση με τους άνδρες και εκτιμάται ότι 61% των ατόμων με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή είναι γυναίκες. Συνήθως, τα συμπτώματα εκδηλώνονται στη διάρκεια της εφηβείας και αναπτύσσονται προοδευτικά για μακρά χρονική περίοδο. Τα περισσότερα άτομα που πάσχουν από Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή αναφέρουν την παρουσία άγχους σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Επομένως η ηλικία έναρξής της δεν είναι εύκολο να καθορισθεί.
Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή διαφέρει από το φυσιολογικό (παραγωγικό) άγχος. Πρόκειται για μία διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από μακροπρόθεσμες μεταβολές της αντίληψης, αλλαγές στη συμπεριφορά και σωματικές δυσλειτουργίες, που έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση εγρήγορσης, υπερδιέγερσης και άγχους. Τα άτομα που πάσχουν από Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή ανησυχούν συνεπώς για θέματα μάλλον άνευ ουσιαστικής σημασίας, γεγονός που επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή τους ζωή.
Τι προκαλεί τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή;
Δεν είναι ακριβώς γνωστά τα αίτια της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής , παρόλο που το υπόβαθρο της διαταραχής φαίνεται να συνδέεται τόσο με ψυχολογικές (διανοητικές) όσο και με φυσιολογικές (σωματικές) λειτουργίες.
Συγκεκριμένα, η εμφάνιση της διαταραχής φαίνεται ότι επηρεάζεται από τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (χημικών μεταβιβαστών) στο Μεταιχμιακό Σύστημα του εγκεφάλου, τμήμα του κεντρικού Νευρικού Συστήματος που ευθύνεται για την επεξεργασία πληροφοριών που σχετίζονται με τη συναισθηματική σφαίρα, τη μνήμη και τη συμπεριφορά.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής;
H υπερβολική ανησυχία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Η διαταραχή αυτή είναι πολύ διαφορετική από την περιστασιακή ανησυχία, μία αντίδραση σε ένα άμεσα προσδιοριζόμενο γεγονός ή κατάσταση ζωής. Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι συνήθως χρόνια (διαρκεί μεγαλύτερη χρονική περίοδο) και σε αντίθεση με άλλες διαταραχές άγχους, δεν πυροδοτείται από ένα ορισμένο περιβάλλον ή κατάσταση.
Συχνά, τα άτομα με μη διαγνωσμένη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή μπορεί να εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα, όπως προβλήματα από το γαστρεντερικό σύστημα πονοκεφάλους τύπου τάσεως και πόνο στο στήθος, αλλά να μην τα συνδέουν με το άγχος. Τα συμπτώματα αυτά, εάν δεν συνδέονται με άλλη ιατρική κατάσταση, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός δηλώνει στο άτομο ότι βρίσκεται σε κατάσταση παθολογικού άγχους.
Τα συμπτώματα της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής, περιλαμβάνουν υπερβολικό άγχος & ανησυχία τις περισσότερες ημέρες μίας περιόδου τουλάχιστον 6 μηνών, για μια σειρά γεγονότων ή δραστηριοτήτων. Το άτομο αισθάνεται ότι είναι δύσκολο να ελέγξει την ανησυχία του και μπορεί να επηρεασθεί σημαντικά η καθημερινή του ζωή. Επιπλέον εμφανίζει τρία τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα:
- Νευρικότητα ή αίσθημα αγωνίας ή τεντωμένα νεύρα.
- Εύκολη κόπωση
- Δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει.
- Ευερεθιστότητα.
- Μυϊκή τάση
- Διαταραχές ύπνου
Διάγνωση της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής.
Η διάγνωση της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής συνήθως προϋποθέτει μία λεπτομερή ψυχιατρική εκτίμηση. Ο ιατρός θα κληθεί να εξετάσει τον ασθενή με στόχο την αναγνώριση των συμπτωμάτων που ανταποκρίνονται στη διάγνωση της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Ειδικότερα, το υπερβολικό άγχος και η ανησυχία πρέπει να εμφανίζονται για τουλάχιστον έξι μήνες, τις περισσότερες ημέρες του μήνα. Το άγχος πρέπει επιπλέον να σχετίζεται με τρία ή περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα. Όλα αυτά μειώνουν την αποδοτικότητα στην εργασία και επηρεάζουν σημαντικά την κοινωνική ζωή του ατόμου.
Πολλά άτομα με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή υποφέρουν επίσης από πρόσθετες καταστάσεις, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχική και σωματική τους υγεία. Άτομα που αντιμετωπίζουν δύο ή περισσότερες τέτοιες καταστάσεις, υποφέρουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τα άτομα που έχουν μόνο κατάθλιψη ή άγχος. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η χωρίς θεραπεία Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή, η οποία συνήθως αναπτύσσεται νωρίτερα από τις άλλες καταστάσεις, μπορεί να οδηγήσει σε αυτές ή μπορεί να αυξήσει τη σοβαρότητά τους. Αυτό αποτελεί ακόμη ένα λόγο, για τον οποίο είναι σημαντικό να ζητηθεί βοήθεια για τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή.
Τόσο στις περιόδους των εξάρσεων όσο και εκτός αυτών, συνήθως συνυπάρχει σημαντικός βαθμός καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Συμπτώματα κατάθλιψης ανευρίσκονται ανά πάσα στιγμή περίπου στο 70% των ασθενών , ενώ το 50% των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή έχουν παρουσιάσει ένα τουλάχιστον μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Συνεπώς η διάγνωση και η θεραπεία των αγχωδών ασθενών πρέπει να γίνεται άμεσα και στόχος της θεραπείας πρέπει να είναι η πλήρης ύφεση των συμπτωμάτων του άγχους (επαναφορά στην αρχική τους φυσιολογική κατάσταση).
Η συζήτηση ιατρού και ασθενή για τη συναισθηματική φόρτιση που νιώθει μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση του ασθενούς από το άγχος.
Ερωτηματολόγιο Αξιολόγησης:
Απαντήστε γρήγορα σε αυτές τις ερωτήσεις κυκλώνοντας το ΝΑΙ ή το ΟΧΙ για να δείτε αν η ανησυχία, το άγχος και η έντασή σας είναι υπερβολικά.
1. Μήπως σας βασανίζουν ανησυχίες τουλάχιστον για έξι μήνες σε βαθμό που να δυσκολεύεστε να πραγματοποιήσετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες; ΝΑΙ / ΟΧΙ
2. Μήπως δυσκολεύεστε να ελέγξετε την ανησυχία σας; ΝΑΙ / ΟΧΙ
3. Νιώθετε υπερβολική ανησυχία για διάφορα θέματα, όπως εργασία ή η υγεία; NAI / OXI
4. Νιώθετε τους μυς σας «τεντωμένους»; ΝΑΙ / ΟΧΙ
5. Κουράζεστε εύκολα; ΝΑΙ / ΟΧΙ
6. Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε; ΝΑΙ / ΟΧΙ
7. Είστε ευερέθιστος; ΝΑΙ / ΟΧΙ
8. Έχετε διαταραγμένο ύπνο; ΝΑΙ / ΟΧΙ
Εάν απαντήσατε «ναι» στις ερωτήσεις 1 και 2 και σε τουλάχιστον 3 από τις υπόλοιπες ερωτήσεις, αυτό μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Το άγχος, η ανησυχία και η ένταση παίζουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινή σας ζωή. Εάν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, είναι πολύ σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό σας.
Τι σημαίνει «αισθάνομαι καλά»
Το να αισθάνεστε καλά σημαίνει ότι δεν έχετε καθόλου τα συμπτώματα που σας ταλαιπωρούσαν και δυσκόλευαν την καθημερινή σας ζωή. Έχετε την ενεργητικότητα, την ηρεμία & τη συγκέντρωση που απαιτούνται για να λειτουργήσετε φυσιολογικά.
Μπορώ να γίνω καλά από τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή;
Eάν η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ή επιδείνωση προβλημάτων, όπως η κατάθλιψη, τα καρδιαγγειακά συμπτώματα και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Επομένως, είναι προτιμότερο η διαταραχή αυτή να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν.
Η θεραπεία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής περιλαμβάνει ψυχολογικές και φαρμακευτικές προσεγγίσεις. Οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή της αφορούν διαφόρους τύπους ψυχοθεραπειών, όπως η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση αφορά τη χορήγηση φαρμάκων. Τα φάρμακα μπορούν να ταξινομηθούν βάσει του ειδικού μηχανισμού δράσης τους.
Ψυχοθεραπεία.
Για την ψυχοθεραπεία θα μιλήσετε με έναν ψυχίατρο ή εξειδικευμένο σύμβουλο για το τι μπορεί να σας προκαλεί την ανησυχία, το στρες και την ένταση που επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα της ζωής σας. Αυτό το είδος της θεραπείας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι αυτό που χρειάζεστε για να ανακουφιστείτε από το άγχος.
Πως δρουν τα αντικαταθλιπτικά
Προκαλούν χημικές μεταβολές στον εγκέφαλο για την ανακούφιση της αγχώδους διαταραχής. Η βραδεία έναρξη δράσης τους, τα καθιστά περισσότερο χρήσιμα σε μακροχρόνια χορήγηση.
Φάρμακα τα οποία έχουν εγκριθεί, αποδείχθηκαν αποτελεσματικά τόσο στην βραχυχρόνια όσο και στη μακροχρόνια θεραπεία της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής. Μερικά φάρμακα δρουν δια μέσου μεταβολής της χημικής ανισορροπίας στον οργανισμό, η οποία μπορεί να αποτελεί την αιτία των συμπτωμάτων. Τα φάρμακα αυτά έχουν δείξει υψηλά ποσοστά πλήρους ύφεσης των ασθενών.
Ο ασθενής πρέπει να μιλήσει με το γιατρό του για τις θεραπευτικές επιλογές, διότι οι θεραπείες αυτές είναι διαθέσιμες μόνο με συνταγογράφηση και μόνο ο γιατρός γνωρίζει το προσωπικό ιατρικό ιστορικό του ασθενούς του.
Σύντομη μάτια στην Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή & στη θεραπεία της
Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή είναι:
- Μία συχνή διαταραχή που εμφανίζεται περίπου στο 5% του γενικού πληθυσμού
- Μία διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό άγχος, ανησυχία & ένταση δυσκολεύοντας την καθημερινή ζωή του ατόμου.
- Μία διαταραχή που συνυπάρχει σε ένα ποσοστό περίπου 60% με κατάθλιψη.
- Μία διαταραχή που αντιμετωπίζεται!!!
Οι διαθέσιμες θεραπείες για τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή είναι:
- Ψυχοθεραπεία
- Φάρμακα
Ποιος πρέπει να είναι ο στόχος της θεραπείας;
Απευθύνετε στον ιατρό σας για την πλήρη ύφεση της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής και τις θεραπείες που υπάρχουν ώστε να επιτευχθεί.